Starzenie się kwiatów ciętych i zapobieganie temu procesowi
Kwiaty cięte są szczególnie wrażliwe na niekorzystne warunki środowiska, podatne na uszkodzenia mechaniczne i na wnikanie grzybów i bakterii chorobotwórczych. Charakteryzują się także wyższym niż owoce i warzywa współczynnikiem oddechowym, to znaczy intensywniejszym oddychaniem i spalaniem materiałów zapasowych.
Najważniejszymi czynnikami wpływającymi niekorzystnie (poza etylenem) na trwałość kwiatów ciętych są:
■ zaburzenia w gospodarce wodnej kwiatu:
I brak stałego dopływu składników mineralnych z korzeni do pozostałych części rośliny;
0 ograniczenie dopływu asymilatów z liści do kwiatów;
■ zmiany w równowadze hormonalnej ‘kwiatu.
Stosunek powierzchni całego ściętego kwiatu (łodygi, liści, działek kielicha, płatków) do jego objętości jest znacznie wyższy niż w przypadku większości owoców i warzyw (najmniejszym stosunkiem powierzchni do objętości charakteryzuje się kula). Dlatego też kwiaty cięte bardzo szybko tracą wodę ze swoich tkanek, głównie przez szparki, i dlatego powinny być przechowywane w pomieszczeniach o wilgotności względnej przekraczającej 90%. Zaopatrzenie kwiatów w wodę jest lepsze, jeśli ich łodygi są zanurzone w wodzie, ale im wyższa jest temperatura pomieszczenia, tym trudniej jest utrzymać właściwy bilans wodny w odciętym kwiecie. W ciętych kwiatach powierzchnia pobierająca wodę, w wyniku odcięcia rośliny od systemu korzeniowego, drastycznie się zmniejsza.
Zaopatrzenie kwiatów w wodę w bardzo dużym stopniu zależy również od drożności systemu przewodzącego (naczyniowego) w pędzie, oda przemieszcza się w systemie naczyń przewodzących rośliny głownie wskutek ssania wywołanego parowaniem z powierzchni roś- ‘cięcie kwiatu od rośliny powoduje wiele zaburzeń. W wyniku cięcia następuje przerwanie słupa wodnego w wiązkach naczyniowych, co powoduje zassanie do naczyń pęcherzyków powietrza, które zatykają naczynia włosowate i hamują swobodny przepływ wody w pędzie. Blokadę tę można zmniejszyć przez ponowne przycięcie pędu (2-3 cm), najlepiej pod wodą. Zatkaniu naczyń przeciwdziała również podgrzanie wody w wazonie, nawet do 40°C, oraz zakwaszenie wody, np. kwasem cytrynowym.
Ważną rolę w zapobieganiu blokadzie naczyniowej pędu ma również jakość wody. Jeśli jest twarda, zawiera związki alkaliczne, to przepływa przez pęd znacznie trudniej niż woda odmineralizowana (bez soli mineralnych) lub destylowana. Zakwaszenie wody wpływa korzystnie na przemieszczanie się jej w pędzie ciętego ‘kwiatu. Do przetrzymywania kwiatów po zbiorze producenci powinni stosować wodę destylowaną lub odmineralizowaną. W warunkach domowych można używać wody przegotowanej, ostudzonej i zlanej znad wytrąconego osadu.
Trwałość kwiatów zależy w dużym stopniu od czystości wody. Bakterie znajdujące się w wodzie dostają się do wiązek przewodzących pędu kwiatowego, znajdują tam dobre warunki rozwoju. Ich kolonie tworzą w wiązkach przewodzących bariery nieprzepuszczalne dla wody, nazywane „korkami bakteryjnymi”, hamują przepływ wody w pędzie i przyspieszają więdnięcie kwiatu. Oprócz blokady bakteryjnej często tworzą się także blokady fizjologiczne.
https://gdynia.telekwiaciarnia.pl
W wyniku przecięcia pędu i przedostania się do wiązek naczyniowych pęcherzyków powietrza przyspiesza się w naczyniach proces utleniania związków polifenolowych. Wytworzone produkty osadzają się na ściankach naczyń, zmniejszają ich przekrój, a nawet zamykają całkowicie naczynia, które stają się niedrożne dla wody. Tworzeniu się blokad naczyniowych zapobiega dodanie do roztworów w wazonie substancji bakteriobójczych i zakwaszanie wody (pH 3— 4). Związki o działaniu bakteriobójczym i grzybobójczym bardzo skutecznie przedłużają trwałość kwiatów ciętych. Praktyczne zastosowanie znalazły przede wszystkim związki srebra i estry 8-hydroksy- chinoliny: siarczan (8-HQS) I cytrynian (8-HQC). Azotan srebra (AgNOj) jest stosowany od wielu lat do przedłużania trwałości takich kwiatów ciętych, jak: goździk, gerbera, mieczyk i inne. Azotan srebra rozpuszczony w wodzie destylowanej stosuje się w stężeniu 25 mg/l. W wodzie wodociągowej, najczęściej chlorowanej, jon srebrowy łączy się z chlorem i strąca w postaci ciemnego osadu chlorku srebra. W tej postaci srebro traci właściwości bakteriobójcze, i aby było skuteczne, trzeba azotan srebra stosować w znacznie wyższym stężeniu. Z tego względu, preparaty zawierające AgNO3 należy rozpuszczać w wodzie destylowanej, odmineralizowanej lub przegotowanej i zlanej znad wytrąconego osadu. Azotan srebra rozkłada się także na świetle, dlatego roztwory wodne tego związku trzeba przetrzymywać w naczyniach nie przepuszczających światła.